Verplichtingen
Je moet dat rapport afleveren en je hebt er helemaal geen zin. Dat verdomde werkje kost je veel energie. En je bent al zo moe. Bovendien leest toch niemand het. Dus dat verslag maken, is het laatste wat je wilt.
Maar ja, je hebt geen keuze.
Het moet.
Die verdomde deadline ook. Nu moet je om negen uur in de avond nog een tekst uit je pen duwen. Er zijn aangenamere manieren om te werken.
Vrijheid, blijheid
Hoe fijn zou het zijn als je zelf kon kiezen of en wanneer je dat verslag aflevert.
Meester zijn over je tijd en over je to do’s!
“Waar moet je daarvoor tekenen?”, vraag je.
Nergens. Je wilt gewoon meer vrijheid. Vrijheid om zelf te beslissen hoe en waarmee je je tijd vult. Daarvoor moet je toch niet tekenen.
Effectiever en efficiënter worden, voelt alsof we ons in een keurslijf wringen. En dat lijkt het tegenovergestelde van vrijheid.
We kiezen veel liever ‘in het moment’ wat we gaan doen. Alleen is het dan niet wij die kiezen, maar ons zoogdierenbrein. En dat deel van ons brein heeft een andere logica dan wijzelf.
Over onze breinen
Om ons gedrag te begrijpen, moeten we ons brein begrijpen. Want het is dat wat ons gedrag stuurt. En om dat te begrijpen, spreken we beter over breinen.
In onze evolutie als mens hebben we drie breinen ontwikkeld. Het model van Paul D. Maclean beschrijft die helder:
- Ons ‘reptielenbrein’ regelt onze vitale lichamelijke functies zoals ademhaling en hartslag en is de basis voor een aantal gedragingen (overlevingsdrang, fight, flight or freeze, woede, angst, groepsgevoel en voortplanting).
- Ons ‘zoogdierenbrein’ staat in voor onze basisgedragingen in relatie tot anderen. Emoties en het langetermijngeheugen worden door dit deel van ons brein georganiseerd.
- Ons ‘mensenbrein’ (de neocortex) is ons denkende brein. Problemen oplossen en taal worden door dit deel geregeld. Ook bewuste keuzes maken we in onze neocortex.
Volgens psychologen is 15 procent van onze keuzes of motivaties bewust. In alle andere gevallen wint ons zoogdieren- of reptielenbrein het van de neocortex. En dan worden de keuzes gemaakt door de patronen, structuren of omstandigheden. Wie besliste om dat stuk chocolade in je mond te stoppen?
Keuze en vrijheid liggen bij onze neocortex. De meest effectieve individuen gebruiken de momenten waarop ze bewust kunnen kiezen om structuren te installeren waardoor ze bereiken wat ze willen.
Vrijheid en structuur zijn dus geen paradox. Het lijkt alleen maar zo.
Dan Sullivan – de beste coach voor ondernemers – maakt zich sterk dat vrijheid de belangrijkste reden is waarom iemand ondernemer wordt.
Het klopt in ieder geval voor mezelf. Maar vrijheid is niet alleen een drijfveer voor ondernemers. De meeste kenniswerkers hebben nood aan een gevoel van vrijheid. Daarom antwoorden ook zoveel kenniswerkers ‘vrijheid’ als we in onze workshop Master Your Todo list vragen waarom ze hun persoonlijke effectiviteit willen verhogen.
Het is een van de redenen waarom vakantie ons zo’n fijn gevoel geeft. We hebben meer vrijheid om onze tijd te vullen.
En daarvoor zijn de meest productieve mensen bereid om structuren te bouwen die hen helpen.
Volgens Dan Sullivan is de derde belangrijkste vaardigheid voor een ondernemer effectiever omgaan met zijn tijd (Nummer één is marketing, twee is verkoop). Ga je niet effectief om met je tijd? Dan krijg je nooit het gevoel van vrijheid.
Vrijheid komt in vier soorten:
1. Tijd
2. Relaties
3. Geld
4. Doelen
1. Tijd
De vrijheid om te werken wanneer je wilt werken, en de vrijheid om niet te werken wanneer je dat niet wilt.
Vrijheid van tijd betekent onder andere: de deadline vóór zijn. Want dan word je niet gedwongen door de omstandigheden om te doen wat je moet doen.
Als werknemer is dat niet zo gemakkelijk. Er zijn toch wat beperkingen die je verplichten om te werken wanneer de baas wil dat je werkt. Je mag buiten die uren wel kiezen of je nog extra werkt. In dat opzicht is de vrijheid van een ondernemer potentieel groter.
Vrijheid van tijd is ook de vrijheid om je dag te vullen met de zaken die je graag en goed doet.
2. Relaties
De vrijheid om te kiezen met wie je gaat werken. Zowel wat betreft klanten als wat betreft medewerkers of collega’s.
3. Geld
Er staat geen limiet op wat je kunt verdienen. Je inkomen staat in verhouding met hoe anderen jouw toegevoegde waarde inschatten. En daarover heb je zelf macht. Want overtuig je anderen van jouw waardevolle werk? Dan willen ze betalen.
4. Doelen
De vrijheid om je doelen te kiezen. Wat wil je uiteindelijk bereiken? En ligt dat in lijn met je waarden?
De mogelijkheid om experimenten op te zetten. Het is de vrijheid om fouten te maken.
En dan de vrijheid om de verworven inzichten die je opdeed tijdens je experimenten om te zetten in acties.
Zonder te moeten wachten op iemands goedkeuring.
Zowel voor een ondernemer als voor een werknemer bestaat de creatie van die verschillende vrijheden uit meerdere projecten op je Masterlijst.
Het is het verschil tussen productief zijn, en werken aan je productiviteit. Tussen werken in je onderneming, en werken aan je onderneming. Het is het resultaat van principe 2 om baas te zijn over je tijd. To do’s doen die het gemakkelijker maken om in de toekomst controle te hebben over je to-dolijst.
Dat zoveel mensen ‘vrijheid’ antwoorden als we vragen waarom ze hun persoonlijke efficiëntie willen verbeteren, is misschien een van de redenen dat het ondernemerschap de laatste decennia wereldwijd in de lift zit.
Vrijheid en ondernemerschap gaan hand in hand. Ondernemerschap en onzekerheid ook. Onzekerheid en angst worden geregeld door ons reptielenbrein. En zo zijn we terug bij het begin. Meester worden over je to-dolijst is dus ook meester worden over je brein.
