November 2014. Damm, het jaar is alweer bijna om.
Heb je de 2500 km gefietst die je aan jezelf beloofd hebt? Heb je die nieuwe vaardigheid die al zo lang op je verlanglijstje staat eindelijk onder de knie gekregen? Ben je je kilo’s kwijtgeraakt? Heb je je andere doelen gehaald het voorbije jaar?
Deze vraag kan best confronterend zijn.
Goede intenties halen je in zonder dat je erg in hebt. Je begint je soms af te vragen of doelen stellen wel enige zin heeft. Je bent niet de enige!
Leo Babauta schrijver van Zenhabits heeft het stellen van doelen zelfs helemaal opgegeven. Ik acht Leo’s schrijfsels bijzonder waardevol en vind er veel inspiratie in. Maar in dit geval slaat hij, volgens mij, de bal compleet mis.
Dromen van een succesvol jaar
Heb je er ooit al van gedroomd dat je de doelen die je dit jaar stelde ook behaalde? Met je vingers in de neus, met één hand op je rug. Oef, op het einde van het jaar tevreden terug kunnen kijken.
Geen gestolen doelen, hé. Maar de resultaten die je verdient.
Yes, You did!
Slecht moment
Stilstaan, reflecteren en voorbereiden blijkt bijzonder moeilijk te zijn. We weten nochtans dat het goed is om afstand te nemen. Het is zo makkelijk om in de rush van het moment te blijven steken en door te gaan. Stilstaan is voor later.
We namen ons vorig jaar al voor om tussen Kerstmis en Nieuwjaar stil te staan. Het is dan een rustiger moment om te reflecteren en terug te kijken. Alleen: we zeggen dat al een aantal jaren. En elk jaar opnieuw doen we iets anders.
Hoe dat komt?
De week tussen Kerst en Nieuwjaar is een slechte periode om de balans op te maken. Wat doen we namelijk in de laatste week van het jaar? Juist, feest vieren en hollen van hier naar daar. Of nog snel een aantal prutsen oplossen voor het jaar om is. Het moment tussen Kerst en Nieuw is slecht gekozen om te reflecteren. Het is druk die laatste week van het jaar!
Je weet dat ik een groot voorstander ben van feedback en feedforward. Feedback en Feedforward werken alleen wanneer er een referentie is. In dit geval zijn dit de doelen die je vorig jaar opstelde, de plannen die je vorig maakte om je doelen te bereiken.
Instant bevrediging
Ik ben een fan van planningen, maar ik ben geen fan van plannen maken. Ik ben tevreden wanneer ik iets gepland heb, maar ik haat het plannen zelf. Ik heb graag geschreven, maar het schrijven zelf vind ik werk.
Ik zal je een geheim vertellen: ik heb graag lijstjes, ik maak ze alleen niet graag. Ik doe liever andere dingen. Ik weet het, dit klinkt raar voor iemand die gepassioneerd is door persoonlijke effectiviteit!
Plannen of lijstjes maken geeft je geen gevoel van instant bevrediging.Het levert niet onmiddellijk resultaat en daarom zit het niet in je natuur om spontaan je jaaroverzicht te maken. In onze evolutie als soort was instant bevrediging veel belangrijker dan lange termijn denken.
Start vandaag
Zet de evaluatie van het huidige jaar en de voorbereiding voor het volgende jaar vandaag nog als een project op je Masterlijst.
Schat de tijd in die je hiervoor wil nemen, afhankelijk van hoe grondig je dit feedback en feedforward moment wil doen.
Je hebt dan nog een maand doorlooptijd en bent dan net voor de feesten klaar met je evaluatie en je voorbereiding.
Het is gewoon veel handiger om je jaarreview in deeltjes te doen ipv alles in één of twee dagen te persen. Reflecteren en plannen kost je behoorlijk wat mentale energie. Heb jij een ganse dag de mentale energie die nodig is voor deze oefening? Ik niet.
Hou in je achterhoofd dat een review over bijsturing gaat.Het is geen evaluatie van jezelf. Het is een moment om jezelf feedback en feedforward te geven. Het gevaar van evaluatie is immers dat je in een fixed mindset krijgt.
Carol Dweck beschreef in haar boek Mindset. Er zijn twee mindsets: Fixed en Growth.
Met een Fixed mindset is het resultaat het doel op zich. De Growth Mindset beschouwt het doel een middel om ‘beter’ te worden. Groeien en beter worden, is wat ons drijft. Veroordeel jezelf dus niet wanneer je een doel niet haalt. Bekijk welke stappen je kan nemen om dichter bij je doel te komen en ga stap voor stap verder.
Mensen met een Growth mindset zijn succesvoller.
Concrete acties tijdens je jaarlijkse review
- Start met het plannen van de vier (voor)middagen in het volgend jaar om tussentijds te reflecteren
Elke drie maand een halve dag om je doelen te overlopen. De halve dagen zijn tussentijdse reviews om kunnen bij te sturen. Februari, mei, augustus en november. Ik zelf kies daarvoor een maandagvoormiddag. Mijn mentale energie is hoger op maandag dan de andere dagen van de week. Zonder mentale energie werk je bij deze oefening tegen je brein in plaats van met je brein.
- Bekijk het voorbije jaar
Wat ging goed dit jaar? Wat zijn je realisaties van dit jaar? Dit zijn onder andere de gerealiseerde projecten die het voorbije jaar op je Masterlijst hebben gestaan. Wanneer je een Done-lijst bijhoudt, wordt dit een makkelijke stap. Tijdens het jaar verhuis je elk gerealiseerd project van je Masterlijst naar je done lijst. - Check je doelen.Heeft de strategie om je doelen te bereiken je geholpen? Wat kan je daarvan leren? Welke obstakels heb je overwonnen? Wat voel je bij je doelen?
- Stel je het volgende jaar voor
Wat zijn de doelen die je het komende jaar wil halen?Lijst je doelen op. Zorg hierbij voor balans in je leven. Bekijk voor welke verantwoordelijkheid je doelen wil hebben. Gebruik de lijst van je verantwoordelijkheden als een triggerlijst om je doelen te bepalen. - Selecteer uit je gemaakte lijst je focus voor het komende jaar
Wat zijn je vijf doelen die je wil halen? Focus het komende jaar eens op minder doelen. Focus op de belangrijke doelen voor je. - Bepaal een strategie voor elk van deze vijf doelen
Je strategie helpt je om gedurende het jaar keuzes te maken in de projecten waarvoor je uitgenodigd wordt. Je strategie geeft je aan welke dagelijkse, wekelijkse, maandelijkse acties of projecten op je lijsten zullen komen. - Bepaal je meetwaarden nodig als referentie
Zonder referentie geen feedback. Zorg voor twee soorten meetwaarden.
- Resultaat gebonden meetwaarden (vb. 5 nieuwe ideeën geaccepteerd)
- Inspannings gebonden meetwaarden (vb. Pitch elke week 1 nieuw idee aan directie.)
Je inspanningsgebonden meetwaarden heb je honderd percent onder controle. Het resultaat ligt niet altijd honderd percent in jouw handen.
- Schrijf al je doelen neer
Je hoofd is een slechte plaats om je leven te managen. - Sluit je review af met de drie woorden oefening
Deze oefening is bedacht door Chris Brogan. Chris bepaalt elke jaar drie woorden die hem helpen om gedurende een jaar zijn focus te houden. Mijn drie woorden voor 2015 zijn.
Consistency – Change – Courage
